Fumo-terro(-escalarello)
Fumaria capreolata
Papaveraceae Fumariaceae
Àutri noum : Fum-de-terro, Pan d'aucèu, Embriago, Mau-de-tèsto, Tarabustello.
Noms en français : Fumeterre grimpante, Fumeterre blanche.
Descripcioun :Aquesto fumo-terro, que vèn dins lis ouraias e lis escoumbre un pau fres, pòu èstre proun grando (>1m). Se recounèis à si lòngui flour (>1cm) qu'an de gròssi sepalo blanco (fotò). Lou bout de la flour èi vióulet à negre ço que fai uno meraviho de coulour. Li fueio soun largamen divisado.
Usanço :Sa cousino Fumaria officinalis es uno planto vertuouso, pèr d'ùni sarié parié pèr aquelo planto mai la causo èi pas estado proun estudiado.
Port : Erbo
Taio : 20 à 100 (200) cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Fumaria
Famiho : Papaveraceae
Famiho classico : Fumariaceae
Ordre : Ranunculales
Coulour de la flour :
Blanco Roujo
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 600 m
Aparado : Noun
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
- Champ
- Roucas
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Fumaria capreolata L., 1753
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753